Jos Debeij - Gisteren was een bijzondere vrijdag. De theatervoorstelling ‘Huubkes Vlucht’ in de uitverkochte huiskamer van Studio Oensel (www.studio-Oensel.nl) was een succes. Het verhaal, geschreven en verteld door Jos Bours, bracht het tragische leven van Huubke voelbaar tot leven. Huubke, een jongetje dat op jonge leeftijd zijn moeder verloor bij een brand en vervolgens in een klooster terechtkwam, werd op indringende wijze neergezet. De muzikale begeleiding door Paulien Dieteren (klarinet/basklarinet) en Guus Ghijsen (altviool) voegde een extra laag emotie toe aan de voorstelling.
De intieme setting van Studio Oensel zorgde ervoor dat we volledig werden meegezogen in het verhaal. De combinatie van literatuur en muziek, een samenwerking tussen de twee neven, Jos Bours en componist Arno Dieteren, maakte van ‘Huubkes Vlucht’ een onvergetelijke avond.
Ga naar een volgende voorstelling of nog beter: boek ze!

John Muijsers - Ik vind het ge-wel-dig! Ik was er zelfs door ontroerd. Het verhaal en de muziek nemen je mee. Ik had een meester in de vierde klas en die speelde ook viool. Hij 'betrapte' me een keer toen hij zelf stond te spelen voor de klas en ik deed hem na in een soort roes. Mijn linkerarm was de viool en een liniaal was de strijkstok. Toen hij dat zag, glimlachte hij naar me, zijn kin nog steeds stevig op het instrument. Gek, dat zo'n herinnering nu opeens bovenkomt. Als ik voortaan door Sittard loop, zal ik altijd de meister en Huubke aan een tafeltje voor het café de Kup zien zitten....

Arno Gielkens - Dit verhaal overstijgt het puur lokale en incidentele. Dat komt door hoe het wordt verteld en hoe de muziek het verhaal op geheel eigen wijze verklankt.

Netty Roberts - Mijn moeder zat als kleuter op de school met nonnen, die was in een klooster in Geleen, als de kindjes stout waren moesten ze uren in de kelder zitten, waar de doden waren opgebaard, mijn moeder had daar een trauma aan overgehouden, en durfde zelfs als volwassene nooit naar een ziekenhuis te gaan, omdat daar vroeger ook de nonnen waren, echt triest.

Wieke Meilof - Vandaag heb ik voor de tweede keer het verhaal geluisterd. Wat een mooi verhaal, droevig en pijnlijk.  Het bijzondere is, dat tot drie keer toe hetzelfde gebeurde: op het moment dat de meester zijn viool pakt om voor de kleine Huubke te spelen, verlang ik naar een vrolijk wijsje, wil ik wanhopig dat het goed komt en beter wordt. Dat gebeurde tot drie keer toe natuurlijk niet. Maar ik zweefde met Huubke mee in zijn dagdroom, zijn verlangen naar zijn ouders, weg van zijn eenzaamheid. Daarna gebeurde ook drie keer hetzelfde: ik zat totaal in het verhaal. Geen gedachtes meer over de zwaarmoedige muziek, over hoe het vroeger was, over de meester uit Theo Thijssens boeken, over Limburg of wat dan ook. Totale overgave aan jouw prachtige taal, aan het verhaal, aan Huubkes wederwaardigheden. Bij de toespraak van de Franciscaner broeder hoopte  ik als een klein kind opnieuw dat het daar goed zou gaan voor Huubke (ik was echt even vergeten dat dat niet zo was). En dan in het nu, zo schrijvend,  weten dat het nog steeds bestaat en gebeurt. Dat maakt verdrietig.

Lies Maliepaard - Afgelopen weekend met veel genoegen Huubkes vlucht beluisterd. Wat vertel je het verhaal mooi! Ik ben geen liefhebber van, zoals dat heet, moderne klassieke muziek. Maar hier vond ik het eigenlijk wel heel goed passen. Vertelling en muziek versterkten elkaar!

Saskia van der Meulen - Prachtig! Echt ontroerend mooi, Jos. En wat heb je toch een mooie vertelstem.

Ruth van Koesveld - Indrukwekkend jullie verhaal met die mooie resonerende klanken. Het is goed dat deze schrijnende praktijken uit ons verleden aan het licht gebracht worden. Ik speelde het luisterverhaal af via mijn boxen. Jouw stem Jos klonk mooi, alsof je hier in de kamer stond. Het was zeer ontroerend en ook onvoorstelbaar. Ik moest af en toe een traantje wegpinken. En dat ..met zulke mooie woorden en zinnen, ondersteund door die prachtige muziek, maakte het nog beeldender en invoelbaarder: ‘’… maar gelukkig kan hij op de stadsschool soms de pijn ontvluchten. Daar speelt een onderwijzer speciaal voor hem af en toe viool. Op die klanken is het of Huubke zweeft, alsof hij vliegend vlucht naar een vriendelijker leven.” “Bep staat voor het open raam van haar kamer en katapulteert het woord wanhopig de nacht in. In het gelige licht klampt het woord zich vast aan de vochtig grijze lantaarnpaal die voor het huis staat. Het glijdt traag naar beneden en verliest zich in een rimpelloos plasje op de stoep ….”’ Dat het een groter maatschappelijk fenomeen betreft blijkt wel uit de documentaireserie ‘Meisjes van de Goede Herder’ die momenteel door de VPRO wordt uitgezonden. Daarin wordt ook een boekje opengedaan over de ogenschijnlijk goede bedoelingen van kloosterorden. De zorg van de zusters voor de zogenoemde ‘gevallen meisjes’. Mijn echtgenoot werd op zijn elfde naar kostschool gestuurd, ook in Limburg, omdat zijn ouders hem onhandelbaar vonden. Hij hield al als kind van klassieke muziek en mocht soms met zijn moeder mee naar een opera. Hij speelde graag piano. Op kostschool kreeg hij les van een broeder. Tijdens etentjes met vrienden heeft hij wel eens verteld dat er aan hem een concertpianist verloren is gegaan. Hij moest quatre-mains spelen met de broeder maar dat gebeurde met drie handen. Dit verhaal werd door zijn moeder niet geloofd. Hij wilde nooit meer naar de pianoles…

Tjeu Sauren - Ik heb jullie boek beluisterd. Geweldig!! Zwarte pedagogiek in de praktijk, welk een verschrikkingen en welk een levenslange aangerichte schade. Complimenten voor jullie werk. Muziek is zeer passend.

Lex van Bemmel - Huubke is een prachtig en indringend luister kunstwerk. Een nieuwe literair/muzikale vorm? Verhalen zijn misschien wel de meest geslaagde en oeroude menselijke vorm om de werkelijkheid minder chaotisch te 'maken'.

Jeanne Hinke - De tekst, geschreven door Jos vormt samen met de door Arno gecomponeerde muziek een prachtig geheel. Het beklemmende en schrijnende leven, de sporen uit de jeugd, die Huub nooit meer kwijtraakt, je hoort het in de woorden en in de muziek! Prachtig!

Dikran Kinebanian - Jos, het is precies gegaan zoals ik dacht: jouw stem heeft me een uur huiver en genot gebracht. Wat een verhaal! Ik kan het zó voor me zien.

Frans Blom - Ik heb je verhaal beluisterd. Wat een aangrijpende, bizarre en tragische geschiedenis. Hoe één mens zoveel ellende en harteloosheid kan meemaken. Ik vond het een prachtig gecomponeerd verhaal met veel gevoel voor de Huub beschreven. Het raakt in het diepst van je ziel.

Riet Toussaint - Ik heb het gisteravond beluisterd. Hoofdtelefoon op, ogen dicht en luisteren. Het verhaal en de muziek op je laten inwerken. Mooi en indrukwekkend. Het is een dieptriest verhaal! Misdadig gewoon wat jonge kinderen is aangedaan onder het mom van liefdadigheid.

Annet Egeles en Joke Rusman - We hebben met veel plezier je mooie luisterboek Huubke beluisterd. Indrukwekkend verhaal en prachtig door jou voorgelezen. En hele ondersteunende muziek erbij!

Lian Strijards - Wat een mooie vorm: een muziekverhaal als luisterboek! Zodat ik geconcentreerd en zonder enige afleiding meermaals kan luisteren naar een biografie. Het is een heftige levensgeschiedenis van een hoog sensitief kind, een reconstructie van een Limburgs leven, een ontrafeling van de harde culturele gebruiken in de vorige eeuw in de Duitse grensstreek en openbaring die nu gedeeld kan worden met lotgenoten. Het verhaal werd uit de doeken gedaan door een van de nazaten, als ik het goed begrijp. De overleden zelf zijn nu uit verteld, kunnen hun stem niet langer laten horen.

Er worden helaas heel wat “koffertjes”(zoals ik het zelf noem) met geheimen mee getorst door de geschiedenis. En eventueel mee genomen in het graf.

Verzwegen gebeurtenissen leggen een zware wissel op de toekomst, de volgende generatie. En dat zijn nu dus jij en Arno. Jullie zijn als nazaten de stem van de huidige tijd, de huidige familie.

Omwille van de toekomst van de kinderen van de 21e eeuw vragen de geheimen om een ontrafeling. En om verwerking. Om emotioneel herstel zelfs, daar waar mogelijk. De tegenstrijd schuurt inderdaad. Als ik het goed begrijp, dan zijn jullie samen opgetrokken in de totstandkoming van dit luisterboek. In optimale wisselwerking. Dat is het mooiste wat een mens bereiken kan.

Jullie luisterboek past in de hedendaagse verhalencultuur “vertel je verhaal”. Ontboezemingen uit het familieleven.

Een hachelijke onderneming. Passend op een weg die ook Arno nu lijkt te zijn ingeslagen. Het is een biografie a la Wit Water, de productie met Ben van Melick tijdens Cultura Nova. Ook over geweld en wreedheden in Limburg. De feiten zullen voor een groot deel kloppen. Daarvoor staat de historicus garant. Waarheidsvinding is immers niet onbelangrijk in een zoektocht die de bedoeling heeft louterend te werken.

En er komt daarnaast veel fantasie aan te pas. Verbeelding. Drama. Daarvoor staan jullie garant. Een en ander vraagt om de nodige prudentie, vanwege de concreet herleidbare gegevens.

Door de ondoordachte vormen van jeugdzorg in het verleden zijn helaas kinderen beschadigd. Hun onvoorwaardelijke liefde werd beschaamd en veranderde in voorwaardelijke liefde. Of erger nog: in haat, in wantrouwen, in eisen stellend geweld. De broeders bleken niet elkaars hoeders, de zusters waren niet in staat tot de broodnodige moederlijke liefde.

Waar die liefde ook in mijzelf werd bezoedeld (het leven is immers nog steeds geen rozentuin), waar ik de liefde van mijn eventuele kinderen bezoedel, waar de menselijke soort op de apenrots de ziel van de ander bezoedelt, daar ontstaat de brandhaard voor de haat.

Zelf kom ik niet uit Limburg en ken ik de onthutsend wrede verhalen over de twintigste eeuw in deze grensstreek alleen via de overlevering. Wat ik wel kan zien is de politieke stemming van dit moment. En die roept zeker vragen op over de voorgeschiedenis van de lokale samenleving. Met hetzelfde oogmerk: omwille van de toekomst van de kinderen van de 21e eeuw vragen de geheimen om een ontrafeling. Herstel van de schade.

De tegenstem verhoudt zich, omwille van de wellevendheid, hoe dan ook tot die eerste partij en het geheel resoneert als het goed is uiteindelijk in iets duurzaams en synergetisch. Het is wellicht nu tijd om te leren praten en leren luisteren naar elkaar. Om de mislukkingen en fouten leren toegeven, de imperfectie leren verdragen. Leren om nog beter de boze geesten en het kwade denken op afstand te houden. Niet alleen in Limburg, maar ook boven de grote rivieren. En zelfs in Europa.

Op naar de toekomst! Moedig voorwaarts!

Schoolkinderen uit Hoensbroek luisterden naar een opvoering van Huubkes Vlucht. En tekenden hun indrukken. Dit is er één van.

lieve kleine jongen waarom vlucht jij waarvoor vlucht jij voor wie vlucht jij

kom maar hier in mijn hart hier mag jij leven en volop genieten van de nieuwe wereld

laat de pijn en het verdriet verdwijnen achter de donkere coulissen van het theater

daar waar de storm raast van de geseling die jij moest doorstaan als kleine jongen

voel je nu veilig en vrolijk jij mag spelen als een kind in het zand aan de zee

zweef door het universum het leed is geleden het gekraak van brekend glas verdwenen

pak de viool vast en speel samen met de meester een vrolijk deuntje in jouw hemel